Szeroko pojęty recykling jest jednym z najważniejszych wyzwań, przed którymi stanęła ludzkość w XXI wieku. Polskie problemy z nim związane były tematem obrad październikowego Forum Recyklingu. Wydarzenie, którego organizatorem była firma Abrys, odbyło się w Poznaniu w dniach 14-15 października. Wcześniejsze Fora Recyklingu organizowaliśmy co roku podczas Targów POLECO. Tegoroczna edycja była pierwszą o charakterze samodzielnego wydarzenia i okazała się sporym sukcesem.
W trakcie Forum Recyklingu o perspektywach i kierunkach rozwoju branży rozmawiali przedsiębiorcy i właściciele firm, dyrektorzy, menedżerowie, konsultanci, eksperci oraz pracownicy administracji publicznej i organizacji pozarządowych. Relacja z Forum i kolejnych jego odsłon (paneli) stanowi temat wydania niniejszego numeru „Przeglądu Komunalnego”.
„Punkt zero recyklingu w Polsce”
Jeszcze szerszym podsumowaniem wydarzenia będzie raport „Punkt zero recyklingu w Polsce”, który opublikowany zostanie jako dodatek do grudniowego wydania miesięcznika „Energia i Recykling”. W raporcie chcielibyśmy nakreślić pełen obraz w branży recyklingu dzisiaj, czyli w roku 2024. Do tez i opisu rzeczywistości zawartego w raporcie zamierzamy się odnosić w kolejnych latach, na przykład podczas kolejnej, czyli przyszłorocznej odsłony Forum Recyklingu. Będzie to okazja do tego, by do raportu powrócić i przyjrzeć się, czy przez rok dokonaliśmy postępu, może nawet przełomu, a być może – co nie daj Boże – stanęliśmy w miejscu…
System naczyń połączonych
Uczestnicy tegorocznego Forum Recyklingu w jednym byli zgodni: postęp w dziedzinie recyklingu to sprawa zależna nie od jednego czynnika, a od splotu wzajemnie współzależnego zespołu czynników.
Potrzebne są zatem na przykład innowacyjne technologie, dzięki którym możliwe będzie przetwarzanie coraz nowszych grup odpadów, coraz nowszych materiałów. By jednak w pełni wykorzystać potencjał drzemiący w tych technologiach, potrzebna jest poprawa jakości i dokładności segregacji odpadów. To zależy z kolei od odpowiedniego prawa i jego egzekucji oraz odpowiedniej edukacji społeczeństwa. Potrzebny jest zatem wysiłek zarówno naukowy i legislacyjny, jak i organizacyjny i edukacyjny. Badania, wdrożenia, inwestycje, prawo, kampanie społeczne – wszystko to naraz. Zaniedbania na którymkolwiek z wymienionych odcinków edukacji mogą bowiem całkiem pogrzebać wysiłek podjęty na innych polach. To system naczyń połączonych.
To spostrzeżenie przewijało się przez każdy z dziesięciu paneli Forum Recyklingu – od tego poświęconego biorecyklingowi, przez te dotyczące żywności, recyklingu chemicznego i opakowań, aż po ostatni, dotyczący odzysku energii. Każdy z wyspecjalizowanych poddziałów branży odpadowej, wyspecjalizowany specjalizujący się w obróbce materiałów wybranej kategorii, mógł się pochwalić sporymi osiągnięciami. Niestety, każdy z nich wskazywał też na istotne bariery rozwojowe. Wśród skarg najczęściej przewijały się te, które dotyczyły przewlekłości postępowań administracyjnych, niepewnego i ciągle zmieniającego się otoczenia prawnego, niedostatków w edukacji społecznej i braku skutecznego przeciwdziałania rozwojowi szarej sfery w branży odpadowej.
Te braki trzeba jak najszybciej nadrobić. Szybki rozwój gospodarki, wzrost zamożności społeczeństw, a w skali globalnej lawinowy wzrost liczby ludności sprawiają, że w dramatycznym tempie kurczą się zasoby, którymi hojnie dotychczas obdarzała nas natura. Recykling to droga do tego, by te zasoby mądrzej i oszczędniej wykorzystywać. Czyli, w realiach XXI wieku, droga, z której odwrotu nie ma.
Bartłomiej Leśniewski
